Omgaan met emoties (13-18 jaar)

Soms raakt mijn zoon gefrustreerd als iets niet lukt maar meestal maakt het hem heel verdrietig. Ik heb gemerkt hoe goed het werkt om  hier echt even ruimte voor te maken in plaats van meteen te zeggen dat het wel mee valt en dat het zo goed is dat hij het wel probeerde.


0 – 4 jaar 5 – 12 jaar 13 – 18 jaar

De meeste jongeren zitten nu midden in de puberteit. De ‘puberhormonen’ zorgen niet alleen voor lichamelijke veranderingen, ook het emotionele systeem wordt op scherp gezet. Het puberbrein reageert snel op spanning en beloning en zoekt nieuwe ervaringen. Dat gaat wel weer over als ze volwassen worden, maar voor die tijd moeten pubers juist ervaring opdoen. Ook moeten ze hun hersenen trainen als het gaat om gevolgen overzien, plannen en afgewogen beslissingen nemen. Dat is een normaal ontwikkelingsproces, maar jongeren met CP ervaren dit vaak als een extra hindernis, omdat omgaan met emoties toch al lastiger is.

Jongeren met CP kunnen bovendien eerder in de puberteit komen, waardoor veranderingen in gedrag en emotie zich eerder aandienen. Ze kunnen daar zelf ook meer last van krijgen. Ze zijn heel gevoelig voor de reacties van leeftijdgenoten. Dus een onbeheersbare lachbui of een overdreven boze reactie is voor jongeren met CP heel ongemakkelijk als dit in bijzijn van vrienden gebeurt. Dat kan ook de motivatie zijn voor de jongere met CP om zelf zijn emoties onder controle te krijgen.


Tips op basis van situatiesAlgemene tips

Joshua is huiswerk aan het maken en raakt in paniek, omdat hij de opdrachten erg moeilijk vindt. Het lukt je niet om je kind te kalmeren. Hoe reageer jij?

Ik probeer mijn kind te helpen met het huiswerk. Op deze manier hoop ik dat mijn kind de opdrachten beter zal begrijpen.
Kinderen met CP kunnen door hun hersenbeschadiging heel specifieke problemen hebben met leren, terwijl ze andere leertaken moeiteloos uitvoeren. Zie ook Leren en Begrijpen. Het kan zijn dat je kind moeite heeft met plannen en organiseren en weinig overzicht heeft over wat het moet doen of op welke manier het dat moet gaan aanpakken. Dit kan hem ineens overvallen. Er kan een heftige emotie ontstaan.

Actie: Ik help mijn kind met het organiseren van zijn huiswerk. We maken samen een planning en gaan stap voor stap aan de slag.

Toevoegen aan actielijst
Ik help mijn kind om weer rustig te worden.
Als je kind in paniek is, lukt het niet om samen rustig naar het huiswerk te kijken. Haal je kind even uit de situatie. Ga iets anders doen, zodat het voor je kind gemakkelijker is om uit de paniek te komen. Dit is niet het moment om te vragen wat er nou zo moeilijk is. Pas als de emotie gezakt is, kan het erover praten.

Actie: Als mijn kind van slag is, omdat iets niet meteen lukt, help ik mijn kind om eerst rustig te worden.

Toevoegen aan actielijst
Naar situatie 2

Hier vind je tips over het omgaan met de emoties van je kind. Klik op een tip voor meer informatie.

Maak duidelijke afspraken
Juist in de puberteit is duidelijkheid van groot belang. Bij ouders die stevig in hun schoenen staan, weet een puber waar hij aan toe is en dat wil hij ook! Maak lijstjes met huishoudelijke taken en hang ze op de koelkast.

Wees duidelijk waar de grens ligt
Pubers zoeken grenzen op en dat is ook goed. Ze onderhandelen, soms met ruzie of discussie. Langzaam zullen die grenzen verschuiven. Maar de grenzen moeten verantwoord zijn, moeten passen bij de leeftijd en de situatie. In gesprekken bepaal je steeds meer samen wat verantwoord is, maar wees wel duidelijk. Praten lukt niet als emoties hoog oplopen. Kom er dan op een rustig moment op terug.
Help je kind om te gaan met heftige emoties
Als emoties erg heftig worden, is het lastig om er weer uit te komen. Het is fijn als een jongere op tijd kan bedenken dat hij moet ‘stoppen nu het nog kan’. Een ouder ziet dat vaak eerder aankomen, dan de jongere zelf. Spreek daarom af welk signaal je geeft als je merkt dat de jongere doorschiet. Bespreek ook samen wat helpt om zelf op tijd te stoppen.
Help de heftige emotie stoppen
Alle emoties mogen er zijn. Het is ook goed om dat te benoemen. Kinderen met CP kunnen erg doorschieten in hun emoties. Ze kunnen erg verdrietig of boos zijn of ze blijven maar lachen. Als een emotie heftig is, wordt het moeilijker om eruit te komen. Beter is het om eerder te stoppen, om de piek of het diepe dal voor te zijn. Hoe kun jij je kind helpen om eerder te stoppen:

  • Houd je kind stevig, maar vriendelijk vast en spreek het rustig toe
  • Laat je kind diep ademhalen. Inademen door de neus, uitademen door de mond.
  • Geef een stressballetje.
  • Spreek samen een signaal af. Je steekt bijvoorbeeld je hand op als je merkt dat zijn emoties heftig worden. Op die manier zal hij het ook zelf eerder herkennen.
  • Bespreek hoe hij geholpen wil worden. Samen bedenk je de beste oplossing. Probeer het gewoon uit … Werkt het na een paar keer niet, probeer dan iets anders.
    Bedenk dat het heel lastig is om je emoties goed onder controle te krijgen. Geef een compliment als je ziet dat je kind zijn best doet er grip op te krijgen, ook als het niet lukt. Blijf doorgaan, want dit is een moeilijk leerproces.
Help je kind met het op een verstandige manier uiten van zijn/haar boosheid.
Boosheid mag er zijn. Het is belangrijk dat je kind leert om zijn boosheid zo te uiten, dat hij geen spijt hoeft te hebben over wat hij zei of deed. Ook belangrijk is dat zijn boosheid voor de omgeving zo min mogelijk overlast oplevert.
Help je kind op tijd te stoppen: stop als het nog kan!
  • Spreek met je kind een signaal af als je ziet dat je kind boos aan het worden is.
  • Bespreek samen mogelijkheden die hem kunnen helpen om te stoppen. Wijs hem hierop als hij probeert te stoppen. (Zie ook de Time-outtips)
  • Kan het kind zijn boosheid met bijvoorbeeld ademhalingsoefeningen verminderen? Of moet het zich even afzonderen om te kalmeren?
  • Ga niet in gesprek met je boze kind, maar wacht tot het weer rustig is.

Niet alle bovenstaande situaties passen misschien bij jouw kind, maar kijk welke manier van reageren jij zou kiezen in deze situatie. Klik op die reactie voor meer informatie.

  Ga naar PDF
Illustratieve afbeelding over het onderwerp Emoties & Omgeving
AAN DE SLAG MET:

Emoties & Omgeving

Illustratieve afbeelding over het onderwerp Leren & Begrijpen
AAN DE SLAG MET:

Leren & Begrijpen

Illustratieve afbeelding over het onderwerp Dagelijks leven
AAN DE SLAG MET:

Dagelijks leven

Illustratieve afbeelding over het onderwerp School & CP
AAN DE SLAG MET:

School & CP