Omgaan met andere mensen (0-4 jaar)

Lange tijd was ik degene die automatisch antwoord gaf als iemand vroeg wat er met mijn kind aan de hand was. Terwijl hij het op een gegeven moment prima zelf kon (en wilde!) verwoorden. Was echt een blinde vlek.


0 – 4 jaar 5 – 12 jaar 13 – 18 jaar

Op alle leeftijden is het belangrijk om te knuffelen en te kroelen met je kind, ook als het CP heeft. Laat je niet belemmeren door spalken, rolstoelen en stijve spieren. Zoek naar manieren waarop je jouw kind tegen je aan kunt houden en elkaar kunt aanraken. Bedenk dat het lichamelijk contact met je kind belangrijker is dan rek- en strekoefeningen van de fysiotherapeut.

Gevoel van veiligheid
Kinderen met CP hebben vaak al op jonge leeftijd therapie. Hun lijf wordt dan al op een functionele manier door professionals aangeraakt. Dan is het extra belangrijk om je kind te knuffelen en te reageren op zijn signalen. Maak oogcontact, doe zijn pruttelgeluidjes na en praat tegen hem, ook al zegt hij nog niets terug. Je kind gaat zich aan je hechten. Omdat het je vertrouwt en weet dat papa of mama in de buurt is durft hij verder te kruipen.

Wat kan je doen?

  • Kiekeboespelletjes zijn een belangrijke en leuke manier om je kind te leren dat je even weg bent en daarna weer terugkomt.
  • Als je kind op de grond zit te spelen, ga dan steeds een stukje verder bij hem vandaan. Houd wel contact met je ogen of met praten.
  • Als je aan de andere kant van de kamer bent, praat dan tegen je kind. Zeg: ‘Wat ben jij lekker aan het spelen’. Je kind leert dan dat je hem in de gaten houdt, ook al ben je verder weg.
Leren samenspelen

Peuters en kleuters vinden het leuk om samen met andere kinderen te spelen. Dat doen ze vaak naast elkaar, terwijl ieder apart met zijn spel bezig is. Jonge kinderen kunnen zich nog niet goed inleven in de ander. Ze reageren vanuit de eigen behoefte en houden nog geen rekening met een ander. Door met elkaar te spelen, leren ze met elkaar omgaan en met elkaar rekening te houden.

Wat kun je doen?

Als je kind in een rolstoel zit, kan het zijn dat andere kinderen of hun ouders niet goed weten wat je kind wel en niet kan. Leg het uit en denk mee.


Tips op basis van situatiesAlgemene tips

Isa wil in de supermarkt per se die zak gekleurde snoepjes hebben. Door haar onhandige motoriek trekt zij ook nog eens heel veel zakken tegelijk uit het schap. Als je zegt: ‘Nee, dit mag niet’ begint Isa te stampvoeten en te gillen. Hoe reageer jij?

Je zet je kind zonder iets te zeggen in je boodschappenkar. Je winkelt verder met een gillend kind.
Het is goed om duidelijk te laten merken dat je dit gedrag niet tolereert. Je kunt het kort met woorden uitleggen: ‘Ik wil niet dat je gilt. Word je kwaad? Dan is zwijgen vaak beter. Je handelen is heel duidelijk. Wel is het belangrijk om dit vol te houden, ook al zal het niet gemakkelijk zijn om met een gillend kind door de supermarkt te lopen terwijl jullie worden nagekeken. Toegeven werkt echter averechts, want zo leert je kind dat volhouden werkt. De volgende keer zal het nog langer en harder gaan gillen.

Actie:Ik pak mijn kind op, en zeg: ‘Nee, dit mag niet’. Ik winkel verder met een gillend kind.

Toevoegen aan actielijst
Je schaamt je rot voor dit gedrag, dus je geeft je kind maar zijn zin.
Heel begrijpelijk! Veel ouders zullen dit herkennen. Toch werkt dit maar eventjes om het kind stil te krijgen. De volgende keer gaat het weer gillen, want je kind heeft geleerd dat het dan zijn zin krijgt.

Actie:Ik bedenk vooraf: hoe zal ik reageren als mijn kind gaat gillen in de supermarkt en zijn zin wil krijgen?
  • Kies een goed moment: Het helpt als je boodschappen doet nadat je kind een dutje heeft gedaan en niet moe is.
  • Zoek steun: Vind je het moeilijk om nee te zeggen in de supermarkt? Vraag dan iemand mee die jou steunt om nee te zeggen en dit vol te houden. Diegene kan het ook van je overnemen.

Toevoegen aan actielijst
Leg uit dat je kind één ding mag kiezen uit twee producten die jij hebt uitgekozen (snoep, koek, ander lekkers, mar niet die zak snoepjes).
Dit is een goede aanpak. Je kind is op een leeftijd dat het zelf wil bepalen. Dat mag, maar jij bepaalt waar je kind uit mag kiezen.

Actie:Ik laat mijn kind kiezen uit twee dingen die ik zelf voor haar uitkies.

Toevoegen aan actielijst
Naar situatie 1

Hier vind je tips waarmee je je kind kunt helpen bij het omgaan met anderen. Klik op de tip voor meer informatie.

Geef het goede voorbeeld.
Kinderen leren van wat ze zien. Als ouders elkaar knuffelen en vertellen hoe ze zich voelen, leren kinderen dat ook en wordt het makkelijker voor ze om dit zelf te doen.
Geef uitleg over situaties en reacties van anderen.

Op die manier leren kinderen waarom anderen zo reageren. Bijvoorbeeld:

  • ‘Het doet pijn als je Carlos slaat. Daarom huilt hij nu.’
  • ‘Aisa is verdrietig, omdat haar oma ziek is.’
  • ‘Linde is heel blij, omdat ze heeft gewonnen met voetballen.’
Luister naar je kind.

Het is goed om de heftige emotie te laten zakken. Neem daarna de tijd om naar hem te luisteren. Alle emoties mogen er zijn, dus word niet boos op een woede-uitbarsting. Door te luisteren wordt duidelijk wat je kind dwars zit.

Als andere kinderen een rol in de situatie hebben, dan kun je misschien de reactie van het andere kindje uitleggen. Bijvoorbeeld: ‘Misschien was Bram moe en deed hij daarom zo vervelend tegen je.’

Spelletje: Raad de juiste emotie!

Spelenderwijs leren kinderen het makkelijkst en zo merk je als ouder wat je kind al wel en nog niet goed begrijpt. Gebruik voor het begrijpen van emoties kinderboeken en plaatjes of ballonnen.

  • Laat je kind raden/aanwijzen: op welk plaatje is het vosje bang, blij, boos, moe, verdrietig, teleurgesteld of heeft het pijn
  • Pak een plaatje en vraag je kind hoe dit konijn zich voelt.
  • Pak een plaatje en vraag je kind hoe dit konijn zich voelt en vraag dan waarom hij zich zo voelt. Bedenk samen het verhaaltje.
  • Dit kun je ook doen met emoties in kinderboeken of andere plaatjes en foto’s.
Overleg met de juf of meester wat het spelniveau van je kind is.

Is het lastig in te schatten wat het spelniveau van je kind is? Vraag dan op school, de peuterspeelzaal of de opvang: wat kan mijn kind wel/niet? Hoe kunnen we het spelniveau samen uitbreiden? Als je te moeilijke spelletjes doet met je kind, leidt dat tot frustraties en negatieve ervaringen.

Spreek af met welke spelletjes of welk speelgoed je thuis aan de slag gaat en hoe je dat het beste kunt aanpakken.

Niet alle bovenstaande situaties passen misschien bij jouw kind, maar kijk welke manier van reageren jij zou kiezen in deze situatie. Klik op die reactie voor meer informatie.

  Ga naar PDF
Illustratieve afbeelding over het onderwerp Emoties & Omgeving
AAN DE SLAG MET:

Emoties & Omgeving

Illustratieve afbeelding over het onderwerp Leren & Begrijpen
AAN DE SLAG MET:

Leren & Begrijpen

Illustratieve afbeelding over het onderwerp Dagelijks leven
AAN DE SLAG MET:

Dagelijks leven

Illustratieve afbeelding over het onderwerp School & CP
AAN DE SLAG MET:

School & CP