De wereld ontdekken

Ik wilde steeds een zandkasteel maken met mijn dochter, maar zij genoot er vooral van om het zand door haar vingers te laten weglopen.

Als baby’s en peuters de wereld gaan ontdekken, doen ze dat met al hun zintuigen en hun hele lijf. Baby’s en peuters verkennen hun omgeving en alle voorwerpen die ze tegenkomen. Al doende leren ze deze omgeving en de voorwerpen te begrijpen. Bijvoorbeeld het voorwerp ‘beker’: daar kun je uit drinken, je kunt hem vastpakken, kapot- of weggooien, eraan sabbelen en op de kop zetten. Andere dingen kun je er niet mee doen: je kunt er niet in bijten noch je beer erin stoppen. Tijdens deze ontdekkingstocht ontwikkelt een kind ook allerlei motorische vaardigheden. Het kan de beker oppakken en loslaten, het kan ermee drinken, ernaar reiken en ernaartoe kruipen. Het kind leert tegelijkertijd iets over de eigenschappen van een beker, namelijk of die zwaar of licht is, breekbaar of niet, koud of glad aanvoelt … Ook leert een kind de taal die ermee samenhangt: “beker”, “kopje”, “kommetje”, “pak maar”, “drinken”, “slokje”…).

Informatie ordenen

Er zijn vier manieren van informatie ordenen die je kunt stimuleren bij je kind:

  • Lichaamsgebonden: Je helpt je kind door zintuiglijke ervaringen aan te bieden. Als je in de buurt blijft, kan het vanuit basisvertrouwen nieuwe ervaringen opdoen. Associatief: Je helpt je kind door betekenis te geven (verwoorden) en patronen te herkennen (benoemen) (alle dieren op vier poten heten ‘hond’) en deze te herhalen. Steeds hetzelfde verhaaltje voorlezen of met hetzelfde speeltje spelen, vinden kinderen erg fijn. Voorspelbare situaties en vaste structuur helpen ook om patronen te gaan herkennen.
  • Structureren: Je helpt je kind door samenhang tussen voorwerpen te zien, inzicht te krijgen en overzicht te hebben. Kinderen gaan nuances zien; er zijn verschillen tussen honden, koeien, katten en paarden. Ze krijgen steeds meer overzicht (sorteren op kleur of vorm, daarna op kleur en vorm, kwartetten). Kinderen kunnen steeds meer eigen problemen oplossen.
  • Vormgeven: Je helpt je kind door zijn eigen blik op de wereld te bevestigen. Je kind geeft uiting aan zijn creativiteit en doet waar het blij van wordt.

Klik hier voor meer informatie.

De wereld ontdekken

Door de beperkingen van een kind met CP kan het ontdekken van de wereld moeilijker of langzamer verlopen. Als je langzamer bent of moeilijk iets kunt pakken, dan doe je minder ervaring op. Dan duurt het langer voordat er ordening in de chaos van informatie ontstaat. Ook als je niet gemakkelijk zelf ergens naar toe kunt bewegen, kan dat de ontwikkeling beïnvloeden. Je kind heeft dan meer hulp en begeleiding van zijn ouders nodig.


Tips op basis van situatiesAlgemene tips

Je speelt met Bram. Op zijn rolstoel is een bak met zand. Je gaat zandtaartjes bakken en vraagt hem of hij er ook een wil maken. Bram blijft echter de taartjes omgooien en schatert van het lachen. Hoe reageer jij?

‘Wat een rotzooi wordt dit!’ Je legt een plastic zeiltje op de grond en zet je kind erop. ‘Hier mag hij wel knoeien.’
Het is goed om kinderen te leren dat niet alles mag. Grenzen leren is belangrijk voor kinderen. Probeer te bedenken hoe je kind wel op zijn manier met zand kan spelen en probeer het ook te regelen. Zo kan hij lekker genieten van zijn manier om van alles aan het spelen met zand te ervaren.

Actie: Ik bedenk welke manier van spelen aansluit bij de ontwikkeling en belangstelling van mijn kind, én die past bij mijn grenzen en mogelijkheden.

Toevoegen aan actielijst
Je bedenkt dat je kind nog niet toe is aan ‘taartjes bakken’. Het is de mogelijkheden van zand aan het ontdekken. Je gaat samen met je kind met zand spelen. Je laat het door je vingers lopen, maakt er een bal van, graaft gangetjes enzovoorts.
Het is goed om te bedenken in welk stadium van ervaringsordening je kind zit. In dit geval is dat nog zintuiglijk ontdekkend. ‘Taartjes bakken’ sluit hier niet bij aan. Je kind kan de vormpjes wel gebruiken om er zand in te doen en er weer uit te gooien. Misschien wil hij liever zelf het zand in zijn handen voelen.

Actie: Ik bedenk in welk stadium van ervaringsordening mijn kind momenteel zit. Ik sluit daarbij aan als we samen spelen.

Toevoegen aan actielijst

Hier vind je algemene tips om je kind te helpen bij het ontdekken van de wereld.

Laat je kind veel zelf ervaren.
Bied daarvoor allerlei materialen aan en laat je kind deze op zijn eigen wijze onderzoeken. Zet bijvoorbeeld gewone voorwerpen op zijn blad of binnen zijn bereik, laat hem knoeien, ruik en proef samen. Gebruik voelboekjes. Daag je kind uit om verschillende dingen te pakken, te gooien, te voelen. Kijk waar hij /zij van geniet.
Zorg voor een vaste dagelijkse structuur.
Dat is voor kinderen prettig. Ze weten dan wat ze kunnen verwachten.
Kan je kind niet goed praten? Benoem de keuzemogelijkheden.
Laat je kind bijvoorbeeld jouw linkerhand aanwijzen voor “jam” of “rood” en je rechterhand voor “hagelslag” of “blauw”. Zo help je bij het ordenen van de omgeving. Dit kan natuurlijk met allerlei onderwerpen. Benoem ook voorwerpen en de categorie waar ze bij horen. Help je kind met foto’s van vaste dagelijkse activiteiten om de structuur van de dag te begrijpen. Hang de foto’s op in de juiste volgorde.
Wees creatief!
Het vraagt creativiteit om het kind te helpen de wereld om zich heen te ontdekken. Vanwege de lichamelijke beperkingen gaat het ontdekken immers niet vanzelf.

Niet alle bovenstaande situaties passen misschien bij jouw kind, maar kijk welke manier van reageren jij zou kiezen in deze situatie. Klik op die reactie voor meer informatie.

  Ga naar PDF
Illustratieve afbeelding over het onderwerp Emoties & Omgeving
AAN DE SLAG MET:

Emoties & Omgeving

Illustratieve afbeelding over het onderwerp Leren & Begrijpen
AAN DE SLAG MET:

Leren & Begrijpen

Illustratieve afbeelding over het onderwerp Dagelijks leven
AAN DE SLAG MET:

Dagelijks leven

Illustratieve afbeelding over het onderwerp School & CP
AAN DE SLAG MET:

School & CP